Με αφορμή την 22α Φεβρουαρίου, Παγκόσμια ημέρα Προσκόπου
Περιφερειακή Εφορεία Προσκόπων Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας
«Τι είναι ο προσκοπισμός;». Η πιο συχνή ερώτηση που ακούει ένας Πρόσκοπος.
Αν αναζητήσει κανείς τον όρο του προσκοπισμού στη Βικιπαίδεια, θα βρει τον εξής ορισμό: «Ο προσκοπισμός είναι μια εθελοντική, μη πολιτική, μη κομματική, παιδαγωγική κίνηση, για νέους και μεγάλους ανθρώπους, ανοιχτή σε όλους, χωρίς διάκριση καταγωγής, φυλής ή πίστης, με σκοπό να συμβάλλει στην ανάπτυξη των νέων σωματικά, διανοητικά, κοινωνικά και πνευματικά μέσω της αλληλεκπαίδευσης με έμφαση στην υπαίθρια ζωή. Η κίνηση δημιουργήθηκε το 1907 από τον Λόρδο Baden Powell και αυτή την στιγμή περιλαμβάνει 30 εκατομμύρια μέλη σε 217 χώρες και περιοχές».
Πρόκειται, λοιπόν, για μια ιδέα που ξεκίνησε στις αρχές του περασμένου αιώνα, από έναν απόστρατο στρατιωτικό του βρετανικού στρατού, που σκέφτηκε πως αν έδινε λόγο και ρόλο στους έφηβους της εποχής θα είχε θετικά αποτελέσματα στο μέλλον. Μη ξεχνάμε πως οι έφηβοι εκείνα τα χρόνια, και κυρίως αυτοί που προέρχονταν από τα μεσαία και φτωχότερα κοινωνικά στρώματα, έμπαιναν στην αγορά εργασίας από μικρή ηλικία και μάλιστα σε σκληρές δουλειές, χωρίς την ανάλογη αμοιβή. Έτσι το 1908 πραγματοποιήθηκε η πρώτη κατασκήνωση με τη συμμετοχή 20 εφήβων από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις και ασχολήθηκαν με θέματα που αφορούσαν τη διαβίωσή τους στη φύση μέσω ενός παιχνιδιάρικου προγράμματος.
Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι που άνοιξε εκείνος ο άνθρωπος, άλλαξαν αρκετά πράγματα όσον αφορά την παιδαγωγική μέθοδο, η οποία προσαρμόστηκε στη σύγχρονη εποχή, αλλά η ιδέα του εθελοντισμού παρέμεινε αναλλοίωτη. Ο Baden Powell, λίγο πριν φύγει για να συναντήσει τον δημιουργό μας, συνόψισε με μια φράση το καθήκον του κάθε Προσκόπου που πάτησε, πατάει και θα πατήσει πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. «Αφήστε αυτόν τον κόσμο λίγο καλύτερο από ό,τι τον βρήκατε» μας είπε. Και αυτό ακριβώς είναι που προσπαθούμε να κάνουμε. Φοράμε στο λαιμό μας αυτό το μαντήλι που αγκαλιάζει την ψυχή μας και παλεύουμε να κάνουμε τον κόσμο μας καλύτερο.
Ο Προσκοπισμός έρχεται να λειτουργήσει ως ένας τρίτος πόλος ανάμεσα στην οικογένεια και το σχολείο. Και δεν έρχεται με σκοπό να υπερκαλύψει ή να μειώσει κανέναν από τους άλλους δύο πόλους. Ο Προσκοπισμός έρχεται για να συμπληρώσει ενδεχόμενα κενά και για να τους ενώσει. Για τον λόγο αυτό έχουμε την χαρά και την τιμή να καυχιόμαστε ότι ως έναν βαθμό μπορούμε να συμβάλλουμε στην ισόρροπη ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού και να του δώσουμε εκείνα τα εφόδια που θα του είναι χρήσιμα στην ενήλικη ζωή του. Ο Προσκοπισμός μπορεί να συμβάλλει στην δημιουργία ενεργών πολιτών που δεν μένουν αδρανείς στο πλαίσιο της κοινωνίας και μπορούν να αποτελέσουν ουσιαστικά στηρίγματά της. Ο Προσκοπισμός μπορεί και μεταδίδει στο παιδί με απλό, ευχάριστο και βιωματικό τρόπο ανώτερες αξίες, με την καλλιέργεια του αισθήματος της προσφοράς να είναι παραπάνω από αναπόφευκτη. Προσπαθεί να εμφυσήσει στα παιδιά το αίσθημα της ευθύνης. Το έχει πει όμως καλύτερα ο Καζαντζάκης: «Να αγαπάς την ευθύνη, να λες εγώ! Εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο, αν χαθεί εγώ φταίω». Με άλλα λόγια, αλλά πάλι με λόγια του Καζαντζάκη, ο Προσκοπισμός προσπαθεί να κάνει το παιδί να αντιληφθεί πως έχει και τα πινέλα και τα χρώματα και το μόνο που μένει είναι να ζωγραφίσει τον παράδεισο.
Κι ενώ όλα αυτά είναι πέρα για πέρα αληθινά, στα αφτιά ενός προσκόπου φαντάζουν «ξύλινα». Και ηχούν κατά αυτόν τον τρόπο στα αφτιά του, γιατί για εκείνον ο προσκοπισμός δεν είναι ένας απλός ορισμός από το διαδίκτυο. Για έναν πρόσκοπο ο προσκοπισμός είναι οι φίλοι του, οι εκδρομές του, οι κατασκηνώσεις του, οι περιπέτειες που έχει ζήσει, τα μονοπάτια που έχει περπατήσει, οι πρωτογενείς έρευνες που έχει κάνει, οι παρουσιάσεις των δεξιοτήτων του, οι άνθρωποι που έχει γνωρίσει, η ανιδιοτελής προσφορά στον συνάνθρωπο, η πυξίδα που τον έσωσε όταν έχασε το δρόμο του, το «Έσο έτοιμος» που κουβαλάει μέσα του ως ύψιστο καθήκον. Γιατί για έναν Πρόσκοπο ο Προσκοπισμός δεν είναι παρά ένα όμορφο ταξίδι γεμάτο ανθρώπους, γνώσεις και εμπειρίες, με βάρκα την υπόσχεση και με πυξίδα το νόμο μας.
