Τελικά οι Έλληνες μιλούμε ή δεν μιλούμε Ελληνικά;
Είναι χρόνια τώρα που συχνά πυκνά κάνω αναφορές δια μακρόν, και γραπτά και δια ζώσεις, ίσως και υπέρ του δέοντος, σχετικά με τους βαρβαρισμούς και τους σολοικισμούς, γραπτούς και προφορικούς, που παρατηρώ σε ανθρώπους ανεξαρτήτου φύλου, ηλικίας, εκπαιδευτικού επιπέδου. Κυρίως, βέβαια, ενοχλούμαι παρατηρώντας όλα αυτά στην πολύπαθη Ελληνική τηλεόραση.
Και ήθελα να ήξερα εάν τα “επιτελεία” των καναλιών μας, ιδιωτικών και κρατικών, ελέγχουν το γνωστικό γλωσσικό επίπεδο αυτών που γράφουν τις λεζάντες στη μετάδοση των ειδήσεων.
Ειλικρινά θλίβομαι να βλέπω λέξεις και φράσεις του τύπου:
– πρέπει πάσει θυσία να γίνει…
– εν ανάγκι ας μη γίνει η συνάντησει…
– Στη Κρήτη, στη Αθήνα, στα Σέρρας…
– ερευνόνται τα στοιχεία από την αστυνομία …
– εντός των ημερών αναμένονται να εκδωθούν…
– Συνεχίζονται οι βομβαρδισμοί εναντίων πολεμικών πλοίων…
– Οι αποφάσεις θα ληφθούν σε συνέργεια με τους εταίρους…
– Έκανε μύνηση στο γιος της…
– Τα έβγαλε όλα στη φώρα…
– Η παραπάνω πληροφορία αφορά την ενημέρωση των μαθητών…
Κι αυτά κι άλλα πολλά. Αφήνω δε που κάποιες λέξεις δεν πρόκειται να μάθουμε να τις γράφουμε ποτέ σωστά. Κι αυτό βεβαίως έχει τη δική του σημειολογία όσον αφορά στον ακριβή χειρισμό του λόγου:
Ελάττωμα, μήνυμα, δίλημμα, διάλειμμα, διάλυμα, πυρήνας, πληθυσμός, πλημμέλημα, πλημμύρα, θηλυκό.
Αυτά και άλλα πολλά που αν ήταν μόνον αυτά θα έλεγα κι εγώ το έασον χαίρειν. Όμως δε γίνεται να μην επισημάνω ότι τα λάθη αυτά συνεχίζω να τα παρατηρώ σε ανθρώπους που διατείνονται ότι γνωρίζουν ελληνικά.
Όμως: Απ’ τη στιγμή που βλέπουμε ότι οι Έλληνες συνεννοούνται “μια χαρά” μεταξύ τους, τότε δεν βλέπω το λόγο να δυσανασχετούμε ορισμένοι και να επιζητούμε καλά και σώνει ν’ αλλάξουμε την πορεία των πραγμάτων. Μάλλον κι εγώ είμαι από εκείνους τους αρτηριοσκληρωτικούς που δεν εννοούν να καταλάβουν ότι η γλώσσα είναι ζωντανός οργανισμός και θα πρέπει να τη χειριζόμαστε έτσι όπως ο πολύς κόσμος την χρησιμοποιεί με ευκολία! Και κακώς δηλαδή αγανακτούμε με τις ανορθογραφίες, τις ασυνταξίες, τη χρήση των σημείων στίξης ή και του τονισμού των συλλαβών. Τώρα αν το Μελίβοια έγινε πλέον Μελιβοία, ή αν σε λίγο γίνει η Αγιά Αγία και το Αθήνα γίνει Αθηνά, “εμείς μια χαρά συνοούμαστε”, καταπώς λέει κι ο Τάκης… Προσοχή όμως: το γέρος και το γερός με τα ίδια γράμματα σχηματίζονται ως λέξεις, ο τονισμός είναι που τις διαφορετικοποιεί.
Άρα: Αν ακούμε τον Χ μεγαλοδημοσιογράφο να λέει: “Περιέγραψέ μας, Κύριε υπουργέ…” ή “υπελόγισε πρώτα τα κόστη και μετά στείλ’ το” ή αν “η θερμοκρασία έφτασε οχτώ υπό του μηδενός”, θα πρέπει να τα δεχτούμε ως σωστά και, γιατί όχι; να τα χρησιμοποιούμε και εμείς με την ίδια ευκολία και συχνότητα.
Και γιατί δηλαδή να γινόμαστε αγκάθια και να διορθώνουμε εκείνον που λέει ότι βοϊδοσκοπεί τα πράγματα σε ό’ τι τον ενδιαφέρει; Ή πάλι γιατί να κάνουμε παρατήρηση στην υπάλληλο που ζήτησε άδεια άνευ υποδοχών; Ή γιατί να γελάσουμε όταν η Χ κυρία στο σαλόνι της μας ρωτάει αν με ουίσκι θέλουμε και ξηρούς καρποί; Κάπου λοιπόν το παρακάνουμε και μεις! Και ενώ η ευειδεστάτη τηλεπαρουσιάστρια πρωϊνάδικου βγήκε και ρώτησε “από που και σπου;” για να συμπληρώσει αμέσως: “εγώ μιλάω με ειλικρίνεια και ότι νιώθω εκείνη τη στιγμή”, εμείς αντί να τη θαυμάσουμε, καθόμαστε και τη σχολιάζουμε, αφενός γιατί είμαστε παράξενοι, αφετέρου γιατί δεν καταλαβαίνουμε ότι μετράει η παρουσία της κι όχι η γλωσσική της κατάρτιση, και αφετρίτου γιατί δεν εκτιμάμε την κοινωνική της προσφορά. Άσε δε που από τις αντιζήλους της ακούει καθημερινώς τα εξαμάξια… Αυτή μετριοπαθώς τους απαντά ότι συμβουλεύεται μόνο με τις συμβούλους της. Τελειώνει, όπου νάναι το διάβασμα στο βιβλίο της Ρεπούσης και δεν ενδιαφέρεται για τις κινήσεις της κυρίας Τζάκρης ή της κυρίας Γεροβασίλης! Τέλεια, λαμπρά, εξαίσια.
Εν κατακλείδι: Μ’ ενοχλεί αφάνταστα το ότι οι ξένοι γνωρίζουν άριστα το ότι οι Έλληνες είμαστε γλωσσικά ανεπαρκείς, καθώς και το ότι αυτή μας την ανεπάρκεια την έχουμε περάσει μέσα στους μεταφραστές των Η/Υ μας, με επακόλουθο άλλα να μας λένε οι ξένοι, τουρίστες κυρίως, κι άλλα να μεταφράζει η συσκευή μας. Κατά τα άλλα καλά πάμε.
Υ.Γ. Μέσα στο κείμενο υπάρχουν διάσπαρτα αρκετά γλωσσικά μαργαριτάρια, που χρείζουν έλεγχο εξάπαντος, για να διαπιστωθεί έτσι το ακριβί στίγμα του γλωσσικού μας προβλήματος. Υπάρχουν μυριάδες άλλα, που κάποια απ’ αυτά εν καιρό θα βγουν στην επιφάνεια. Κι ό, τι μπορέσουμε να περισώσουμε…
Οδυσσέας Β. Τσιντζιράκος
Φιλόλογος
